Theo Đông y, mã tiền có vị đắng, tính hàn, rất độc. Từ xa xưa, ông cha ta đã biết sử dụng hạt mã tiền để chữa trị chứng phong thấp, tê mỏi chân tay và giảm đau các khớp, đau do gút. Mã tiền là vị thuốc độc (bảng A) nên không được tự ý sử dụng khi chưa được bào chế cẩn thận. Tuy nhiên, nếu biết bào chế loại dược liệu này lại đem lại hiệu quả rất tuyệt vời.
Trong kháng chiến chống Mỹ, hạt mã tiền được coi là vị thuốc không thể thiếu. Các chiến sĩ ta thường ngâm Mã tiền vào nước vo gạo một ngày đêm cho mềm, lấy ra bóc vỏ, sao với cát cho vàng đậm, rồi ngâm với rượu làm thuốc xoa bóp do chấn thương, đau dây thần kinh.
Ngoài ra, có thể cho hạt mã tiền vào dầu vừng đun sôi cho tới khi hạt nổi lên thì vớt ra ngay. Nếu không hạt sẽ bị cháy, mất tác dụng. Thái nhỏ sấy khô dùng. Có tác dụng tốt với dạ dày và bộ tiêu hóa làm tăng bài tiết dịch vị.
Y học hiện đại tìm thấy chất Strychnin có trong Mã tiền và chiết nó ra làm thuốc tiêm tinh khiết. Hiện nay, ống tiêm Strychnin được dùng phổ biến trong tất cả các cơ sở y tế để tiêm hay thủy châm (tiêm thuốc vào huyệt) làm thuốc kích thích thần kinh trung ương, tăng phản xạ chữa tê liệt cơ, viêm dây thần kinh…
Trong y học cổ truyền, mã tiền chế có tác dụng khá phong phú: thúc đẩy sự vận hành của huyết dịch, trừ khử ứ trệ, thông kinh hoạt lạc, chống tê mỏi và cắt cơn đau xương khớp do phong tê thấp, đau do gút.
Hiểu rõ được công dụng của Mã tiền, Công ty Dược phẩm Fansipan đã bào chế thành công Mã tiền, kết hợp vị thuốc này với các vị thuốc quý khác như: Cao lá sói rừng, Cao hy thiêm, Tỳ giải, Cốt khí củ, Thổ phục linh, Ngưu tất, Đỗ trọng…Tạo nên sản phẩm có tác dụng tốt trong việc hỗ trợ điều trị bệnh gút, làm giảm các cơn đau nhức do gút. Tăng cường chuyển hóa lợi tiểu, giúp đào thải axit uric trong máu, bồi bổ can thận, làm tăng chức năng hoạt động của gan thận giúp ngăn ngừa bệnh tái phát.
Nhờ có Mã tiền mà Việt Nam ta có được bài thuốc quý mà hầu hết các thuốc khác chữa bệnh về xương khớp khó mà bì kịp. Các loại cây Mã tiền đang được khai thác ở miền Bắc hầu hết là dây leo, mọc hoang ở núi cao tại các tỉnh miền núi nước ta: Cao Bằng, Lạng Sơn, Hòa Bình, Hà Tây, Hà Giang, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Bắc Ninh, Yên Bái, Lào Cai… Tuy nhiên, chưa ai đặt vấn đề nghiên cứu trồng loại dược liệu này, để làm thế nào cho nhiều hoạt chất nhất. Hy vọng rằng ngành Dược sẽ tập trung đầu tư nghiên cứu bảo tồn và phát triển vị dược liệu quý giá này.
ĐỌC THÊM: Bài thuốc chữa bệnh gút dân gian từ cua đồng với rượu gạo, Chuối hột với củ ráy kết hợp chữa bệnh gút rất hiệu quả
