Bệnh gút thường được nhắc đến với đặc trưng là các cơn đau gút cấp tính được ví như “vua của đau”. Những tinh thể muối acid uric lắng đọng tại các khớp, như những mũi kim sắc nhọn gây ra cơn đau gút cấp tính cho người bệnh. Khi cơn đau cấp khởi phát sẽ làm cho vùng khớp bị ảnh hưởng sưng đỏ tấy và đau đớn cùng cực, ngay chỉ một va quệt nhẹ hay cơn gió thoảng qua cũng gây đau đớn không thể chịu nổi. Vậy bệnh gút cấp là gì? Nguyên nhân do đâu? Và cách điều trị, dự phòng gút cấp tính như thế nào?
Bệnh Gút cấp tính là gì?
Bệnh gút cấp tính là giai đoạn ngay sau khi tăng acid uric không triệu chứng (ủ bệnh) trong giai đoạn này cơn đau do viêm khớp gút gây ra khiến cho bệnh nhân mất ăn mất ngủ vì cơn đau đến đột ngột mà không có bất cứ dấu hiệu nào báo trước, kèm theo đó là ngay tại khớp viêm đau sưng lên và nóng đỏ, sốt nhẹ. Cơn đau đến rất nhanh và đi cũng rất nhanh. Tuy nhiên cái đau mà người bệnh trải qua rất khủng khiếp, có lẽ vì thế bệnh gút được gọi là “King of Disease” – Vua của các bệnh.
Trong một vài lần hỏi bệnh nhân cảm nhận thế nào về nỗi đau do cơn gút cấp gây ra, Bệnh nhân Tùng (HCM): Bác bảo “Ngày trước bị bắt là tù nhân ở Côn Đảo chịu sự tra tấn dã man nhưng vẫn chịu được, nhưng với cơn đau mà bệnh gút gây ra làm tôi nổi gai ốc, rùng mình, muốn cắt bỏ chân. Chỉ cơn gió thoảng qua cũng làm cho cơ thể tê tái, đau không thể tả nổi”
Nguyên nhân dẫn đến bệnh gút cấp tính?
Cơn gút cấp xảy ra khi lượng acid uric vượt ngưỡng cho phép và lắng đọng tại các khớp, khi các tinh thể hình thành trong khớp nó gây viêm đau, Acid uric không phải là nguyên nhân gây đau nhưng là tác nhân tham gia vào quá trình gây đau, vì acid uric là sản phẩm cuối cùng của quá trình thoái giáng purine. Là một acid yếu nên thường bị ion hóa thành muối urate hòa tan trong huyết tương. Đại đa số tồn tại dưới dạng monosodium urate. Giới hạn hoà tan của muối urat khoảng 6,8 mg/dl ở nhiệt độ 37ºC. Ở nồng độ cao hơn các tinh thể urate sẽ bị kết tủa.
Cơn viêm cấp của bệnh gút thường xuất hiện sau một số hoàn cảnh thuận lợi như:
– Sau một bữa ăn nhiều rượu thịt.
– Sau chấn thương hoặc phẫu thuật.
– Sau lao động nặng, đi lại nhiều, đi giầy quá chật.
– Sau những sang chấn về tinh thần: quá xúc động, cảm động, quá căng thẳng, lo lắng…
– Nhiễm khuẩn cấp.
– Sau khi dùng một số thuốc như lợi tiểu nhóm chlorothiazid, tinh chất gan, vitamin B12, steroid,…
Khoảng 50% bệnh nhân có dấu hiệu báo trước như đau mỏi khớp, rối loạn tiêu hóa, nhức đầu, mệt mỏi, đi tiểu nhiều và nóng buốt, sốt nhẹ,…
Triệu chứng bệnh gút cấp tính
Khoảng 60-70% cơn gút cấp biểu hiện ở khớp bàn ngón chân cái.
Đang đêm bệnh nhân thức dậy vì đau ở khớp bàn chân cái (một bên), đau dữ dội ngày càng tăng, đau không thể chịu nổi, chỉ một va chạm nhẹ cũng gây đau tăng.
Ngón chân sưng to, phù nề, căng bóng, nóng đỏ, xung huyết, trong khi các khớp khác bình thường.
Toàn thân: sốt nhẹ, mệt mỏi, lo lắng, mắt nổi tia đỏ, khát nước nhiều, táo bón, tiểu tiện ít và đỏ.
Đợt viêm kéo dài từ vài ngày đến hai tuần (trung bình là 5 ngày), đêm đau nhiều hơn ngày, viêm nhẹ dần, đau giảm, phù bớt, da tím dần, hơi ướt; ngứa nhẹ rồi bong vẩy và khỏi hẳn, không để lại dấu vết gì ở chân. Bệnh có thể tái phát vài lần trong một năm, thường hay gặp vào mùa xuân hoặc mùa thu.
Phòng và điều trị cơn gút cấp
Thuốc điều trị đợt gút cấp là thuốc chống viêm không steroid, colchicin, corticosteroid, trong đó thuốc chống viêm không steroid được ưu tiên lựa chọn hàng đầu. Sử dụng thuốc tùy theo bệnh nhân và các bệnh lý kèm theo như bệnh thận hay dạ dày – tá tràng.
Lời khuyên cho các bệnh nhân mắc gút cấp tính là dùng thuốc tây thật hạn chế, không được lạm dụng vì thuốc tây có khá nhiều tác dụng phụ, nếu sử dụng quá liều có thể gây ngộ độc hoặc nhờn thuốc sau này. Khi bùng phát cơn đau, người bệnh nên dùng kèm thảo dược từ thiên nhiên để có thể giảm liều lượng thuốc colchicin ở mức tối thiểu. Vì thảo dược khá an toàn, khi dùng nhiều không lo tác dụng phụ mà mang lại hiệu quả lâu dài. Việc điều trị bệnh gút cấp tính là cần thiết và cấp bách. Nếu để bệnh chuyển biến thành mạn tính thì sẽ rất khó khăn cho điều trị sau này.
đọc thêm: Cách điều trị bệnh gút ở người già hiệu quả, Nguyên nhân và cách chữa bệnh gút ở người trẻ
